Het verschil tussen een handelsnaam en merknaam is de functie van het onderscheiden van de naam van je onderneming en je waren of diensten. Met een handelsnaam kun je geen bescherming krijgen op de naam voor jouw producten of diensten en ook kun je geen logo vastleggen. Het geeft slechts beperkte lokale bescherming op je bedrijfsnaam.
De functie van een handelsnaam is dan ook het kunnen onderscheiden van de naam waaronder je jouw onderneming drijft. De functie van een merknaam is het kunnen onderscheiden van jouw producten en/of diensten van die van andere ondernemingen.
Met andere woorden: je onderneemt onder je handelsnaam en je verkoopt onder je merknaam. Alhoewel de twee diverse overeenkomsten hebben, bestaat er één groot verschil: een merk moet onderscheidend vermogen hebben en een handelsnaam hoeft dat niet.
Het recht op een handelsnaam
Het recht op een handelsnaam verkrijg je eenvoudigweg door het gebruik ervan. Door de naam in het handelsverkeer toe te passen, bijvoorbeeld het laten drukken van de naam op correspondentie en soms zelfs voorbereidende handelingen zoals het aanvragen van een vergunning, ontstaat het handelsnaamrecht. Alhoewel het verplicht is om de handelsnaam van je bedrijf bij de Kamer van Koophandel te registreren, is die registratie dus geen voorwaarde voor handelsnaambescherming. Handelsnaambescherming beperkt zich tot het gebied waar deze naam bekend is.
Het recht op een merk of merknaam
In sommige andere landen verkrijg je een merk of merknaam op dezelfde manier als een handelsnaam: eenvoudigweg door feitelijk gebruik. In Nederland geldt dat echter niet. Om het recht op een merk te verkrijgen is het gebruik ervan niet voldoende en zelfs geen voorwaarde. Je zult je merk in een merkenregister moeten inschrijven. Welk register dat is, is afhankelijk van je ambities: wil je alleen in de Benelux, binnen de Europese Unie of wereldwijd commerciële activiteiten kunnen uitvoeren met deze merknaam? De betreffende merkeninstantie voert een strenge toetsing uit en bepaalt of jouw merk onderscheidend genoeg is om geregistreerd te worden.
Een handelsnaam die ook als merk fungeert
Het kan voorkomen dat een handelsnaam en een merknaam hetzelfde zijn. Dit komt vooral voor in situaties waarbij je als ondernemer producten levert die van de naam van het bedrijf zijn voorzien. Philips is daar zo een voorbeeld van. Ook bij dienstverleners kan de handelsnaam hetzelfde zijn als de merknaam, alhoewel dat vaak wat lastiger vast te stellen is. Doorgaans is er echter sprake van een merk wanneer je diensten aanbiedt onder je handelsnaam. Gebruik je de handelsnaam ook als merk voor producten en/of diensten? Dan is merkregistratie essentieel om zeker te weten of je de naam mag gebruiken en je niet onverhoopt merkinbreuk pleegt.
Welke rechten verkrijg je met de registraties?
Omdat er een verschil tussen een handelsnaam en merknaam bestaat, verkrijg je met de twee verschillende registraties (bij de Kamer van Koophandel en bij een merkinstantie) ook heel andere rechten. Wanneer je merkrechthouder bent, kun je optreden tegen partijen die het identieke merk of een zeer sterk lijkend merk gebruiken om hun goederen en/of diensten te verkopen. Ben je handelsnaamhouder, dan kun je bezwaar maken tegen nieuwere ondernemingen die een naam dragen die wel eens verwarring met de jouwe zou kunnen opleveren.
De vastlegging van een merk
Een ander verschil tussen een merk en een handelsnaam is dat je bij die eerste moet aangeven voor welke producten en diensten je deze gebruikt. Alhoewel je in het Handelsregister ook laat opnemen wat voor type bedrijf jouw onderneming betreft, moet je bij de registratie van een merknaam zeer zorgvuldig noteren in welke klassen (volgens de internationale Nice Classificatie) jouw producten en/of diensten vallen. Dit wordt streng nagekeken. Ook beoordeelt men tijdens de toetsing of een merk wel onderscheidend genoeg is. Om die reden kunnen bijvoorbeeld heel beschrijvende woorden niet worden geregistreerd.
De vastlegging van een handelsnaam
Om het recht op een handelsnaam te verkrijgen, hoef je zoals al eerder gezegd, niet tot registratie over te gaan. Het recht ontstaat automatisch door gebruikt van de naam. Je handelsnaam hoeft ook niet onderscheidend te zijn.
Het merkrecht is een sterker recht
Wanneer je de vraag omtrent het verschil tussen een merk en een handelsnaam tracht te beantwoorden, moet je ook tot de conclusie komen dat het merkrecht sterker is dan het handelsrecht. Een handelsnaam geeft je immers enkel bescherming binnen je regio én binnen je branche. Voor een merk geldt dat niet. Inschrijving bij het Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom biedt merkbescherming in de gehele Benelux voor de producten of diensten waarvoor je geregistreerd hebt. Daarnaast beschermt het merkrecht tegen verwarring. Ook wanneer een ander merk hetzelfde klinkt, maar een andere spelling heeft, kan er sprake zijn van inbreuk.
Wanneer kun je optreden tegen inbreuk?
Een merk is beschermd na registratie en een handelsnaam is beschermd na gebruik. Dit betekent dat je een exclusief recht krijgt om deze te gebruiken en dat dit voor een andere partij zonder jouw toestemming niet mogelijk is. Dit zou immers tot verwarring kunnen leiden. Houd er wel rekening mee dat het gebruik van dezelfde naam niet per definitie inbreuk is. Zo is eenzelfde merknaam geen inbreuk wanneer deze voor heel andere producten en/of diensten wordt gebruikt. Op dezelfde manier is een identieke handelsnaam geen inbreuk wanneer deze in een heel andere regio wordt gebruikt.
