Auteursrecht foto

Rechten van een auteur ontstaan simpelweg door de creatie ervan. Anders gezegd, als een fotograaf een foto maakt, dan krijgt hij daarop de rechten die Artikel 1 van de Auteurswet daaraan koppelt.

Als we dit artikel in de wet citeren, dan is het auteursrecht een uitsluitend recht van de maker van een werk van wetenschap, letterkunde, of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken of te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.

Dit betekent dat de maker van een foto het auteursrecht erop heeft en daarom mag beslissen of het openbaar wordt gemaakt en of het mag worden verveelvoudigd.

Het schenden van auteursrecht op een foto gebeurt dus juridisch gezien als deze zonder toestemming van de maker openbaar worden gemaakt of worden verveelvoudigd. Als iemand dus jouw foto’s van Google, Facebook, Instagram of een andere bron gebruikt voor bijvoorbeeld een website, dan kan jouw auteursrecht geschonden zijn en moet je daar als fotograaf tegen optreden.Afhankelijk van deze vragen stellen we in overleg met jouw bedrijf een plan op en bespreken we de kosten.

Als iemand anders jouw foto’s gebruikt op internet, een mailing of op een andere commerciële manier, moet worden bepaald wat de daadwerkelijke schade is. Om te komen tot de totale schadevergoeding moet je naar meer aspecten kijken. De volledige vergoeding bij inbreuk op auteursrecht van een fotograaf kan worden opgebouwd uit vier onderdelen, te weten:

1. gederfde winst
2. daadwerkelijke schade op basis van de licentievergoeding
3. aanvullende vergoeding bij ontbreken naamsvermelding
4. bijzondere vergoeding bij aanpassing van een foto

Goed, het is fijn om te weten wat je kan eisen van iemand die jouw foto’s heeft gebruikt en daarmee auteursrechtinbreuk heeft gepleegd. De Stichting Fotoanoniem heeft daarvoor enkele jaren geleden een tarievenlijst bij inbreuk op auteursrechten opgesteld. Deze tarievenlijst wordt als gangbaar gezien en daarom wel als leidraad gebruikt in de rechtspraak.

De vergoeding die geëist kan worden is dus in beginsel gebaseerd op de gederfde winst. Dit is het honorarium of loon dat je als fotograaf had kunnen rekenen als wel een opdracht was geplaatst. Daarnaast kan inbreuk op persoonlijkheidsrecht worden meegenomen in de berekening als een foto bijvoorbeeld is aangepast door het formaat te wijzigen, de afmetingen aan te passen of doordat teksten voor de afbeelding zijn geplaatst.
Indien dit is gebeurd, kan de rechter beslissen om de schadevergoeding op basis van het honorarium met 200 tot 300 procent te verhogen.

De maker van een foto heeft het auteursrecht, dus ook als de foto in opdracht is gemaakt liggen de auteursrechten bij de fotograaf. Als fotograaf mag je alleen niet zomaar de foto’s van de geportretteerde openbaar maken. Ben je geportretteerd, dan mag je de afbeeldingen verveelvoudigen, maar ook niet openbaar maken. Lastig dus en daarom is het belangrijk dat bij foto’s in opdracht goede afspraken worden gemaakt zodat later geen problemen ontstaan.

Je kunt auteursrechten afkopen, maar dit moet niet worden verward met een licentie waardoor je het gebruiksrecht krijg. Als je een licentieovereenkomst opstelt, dan mag een ander jouw foto’s gebruiken.
Je draagt hiermee in principe niet het gehele auteursrecht over. Als iemand het recht van een auteur op een foto wil afkopen, dan kan dat wel en verplaatsen de rechten zich van de fotograaf naar de koper. Deze beschikt daarna over de rechten en mag beslissen of de foto verveelvoudigd mag worden of niet.